Toen op 1 februari 1953 de dijken in Zeeland en westelijk Noord-Brabant en ten Zuiden van Zuid-Holland doorbraken, en dit veel levens kostte, ging dat ook in Canada niet ongemerkt voorbij. Op zich niet zo vreemd, omdat er veel Nederlanders naar dat land waren geëmigreerd. Het Canadese Rode Kruis begon een inzamelactie wat een enorm succes werd. Er werd besloten om van die giften o.a. landbouw gereedschap, machines en tractoren te kopen. Massey Harris en Cockshutt werden gevraagd hiervoor a.o. tractoren te leveren. Door Cockshutt werd het model 20 hier het meest voor gebruikt, omdat er nogal veel van op voorraad was vanwege overproductie t.g.v. de oorlogsproductie. Daarnaast ook het model 30. Toen de actie was afgelopen was er voor ongeveer 110 trekkers aan giften verzameld.
Met dezelfde verscheping werden ook tractoren van Amerikaanse makelij meegezonden. In totaal werden 250 tractoren geleverd waaronder 50 stuk International Farmall Cub, 60 stuk Massey Harris 22K, 115 stuk Cockshutt 20 en 25 stuk Cockshutt 30. Het is mogelijk dat alleen de Cockshutt tractoren tot de Rode Kruis levering behoorden en dat de andere tractoren een gewone levering was. De meeste trekkers werden ontdaan van hun wielen zodat ze met twee in de kisten pasten om verscheept te worden. De wielen gingen in aparte kisten. Met de Prins Willem III kwamen de goederen aan in de haven van Rotterdam. Door verschillende importeurs werden enkele tractoren weer samen gesteld en daarna werden de tractoren officieel overhandigd door de Canadese ambassadeur in Nederland. Er was veel belangstelling, bestuurders van landbouworganisaties, burgemeesters en wethouders, maar ook boeren en hun vrouwen kwamen de trekkers bewonderen.

Op deze foto is te zien hoe de ambassadeur van Canada omringd door de Zeeuwse dames van het Westkappels dameskoor er getuige van is hoe een zending landbouwwerktuigen uit zijn land enthousiast ontvangen werd.
Zeeuwse landbouwers die de zending in Rotterdam in ontvangst namen maakten gelijk een proefritje op het nieuwe materiaal.

Vanuit de haven werd een groot deel per trein naar Goes vervoerd. Na het lossen van dit transport en het monteren van de wielen stond de straat voor het station vol met tractoren. Een beeld dat grote indruk heeft gemaakt op de inwoners van Goes en omstreken. Daarna werden ze bij importeur Massee opgeslagen in een grote loods. Ook landbouw mechanisatie bedrijf Schipper was betrokken bij de montage, uitlevering en het onderhoud.
Op iedere tractor kwam een plaatje van het Canadese Rode Kruis. Of er op de Farmall Cub en de latere levering van Massey Harris ook zo een plaatje kwam is mij niet bekend.
De Cockshutt trekkers werden volgens mij enkel geleverd met een brede vooras. Deze as was niet de originele gebogen as maar een rechte van een ander type. Wel was het misschien mogelijk om later een smalle vooras bij te bestellen zoals bij deze die in ons museum aanwezig was.
Het type 30 werd in het kader van de Marshall hulp al eens eerder in 1946 in Nederland geleverd. De vooras van de 30 was niet de originele gebogen as maar waarschijnlijk zijn voorassen van zwaardere typen gebruikt, mogelijk zelfs van een ander merk.

Naast een tweede levering van Massey Harris Pony 11 en nog eens 125 stuk 22K en 25 stuk 33K werden vanuit andere landen ook tractoren gestuurd, zoals 50 stuk Minneapolis Moline, Bolinder Munktell 210, International DED en zelfs een Vierzon 302 die terecht kwam in Oude Tonge. Of op deze tractoren ook een dergelijk plaatje kwam is mij niet bekend.

De Cockshutt 20's is een eenvoudiger versie van de 30 zonder onafhankelijke aftakas, maar wel met een hefinrichting. Deze trekker was vooral populair bij de kleine boeren en bij de grote als verplegingstrekker. Uitgerust met een 4 cil. Continental F 140 motor met een cilinderinhoud van 2257 cc in benzine uitvoering, levert hij 20 pk bij 1800 omw/min. Er was geen diesel uitvoering. Naar het schijnt zijn de motoren in Nederland aangepast om op petroleum te draaien. Allen werden geleverd met riemschijf en hydraulisch systeem.
Het type 30 heeft een 4 cil. Buda petroleum motor, type 4 B 153, van 28 pk bij 1650 omw/min en heeft een cilinderinhoud van 2500cc. Van dit type verscheen later ook een diesel versie. Niet bekend is of deze motor ook is aangepast voor petroleum. Wel is algemeen bekend dat deze Buda motor veel betrouwbaarder was dan de Continental.

Deze firma is in 1832 opgericht te Goes en als handel in ijzerwaren en leverde later allerlei werktuigen voor de land- vee- en tuinbouw. In 1902 hebben zij een boekwerk uitgebracht waarin allerhande machines werd uitgelegd en het gebruik ervan gestimuleerd. In dit boekje staan afbeeldingen van werktuigen, maar ook van de gebouwen van de firma. In 1953 werden zij belast met de distributie van de Rode Kruis landbouw materialen. Bij de levering van de Cockshutt 20 trekker hoorde een door Massee vertaalde Nederlandse bedieningsvoorschrift.

Van het boekwerk en het vertaalde bedieningsvoorschrift hebben wij dankzij de heer J. Vermeule een digitale kopie. Wanneer u in het bezit wilt komen van dit document, stuur dan een bericht naar webmaster. Van het watersnood museum hebben wij een gekopieerde versie van het Engelstalige bedieningsvoorschrift voor de Cockshutt 20. Van de Cockshutt 30 hebben wij dankzij de heer K. Kommer een Nederlands bedieningsvoorschrift, een Engelstalig bedieningsvoorschrift en een Parts list. Deze zijn helaas niet digitaal.

James Cockshutt starte in 1877 de Brantford Plow Works, in Brantford Ontario Canada. Zijn motto was "mijn bedrijf zal groeien door de hoog staande kwaliteit van de producten". Dankzij de overname van de Wiard Junior Malleable Beam plow werden er in tweede jaar veel ploegen gemaakt. Na verbeteringen bleef deze ploeg 53 jaar onveranderd. Een andere ploeg van Cockshutt, de J.G.C. Riding Plow, was zo populair dat hij bekend werd als de ploeg die het westen ontginde. Helaas stierf James aan TBC, drie maanden voordat zijn patent op deze ploeg was geregistreerd. Zijn vader en broer zetten het bedrijf voor en de comp. naam werd gewijzigd in Cockshutt Plow Company.

In de vitrine van het trekkermuseum staat een miniatuur versie opgesteld met daarbij een afdruk van plaatjes die op de gereedschappen en machines werden geplaatst.

Het Rampenfonds, dat kort na de ramp werd opgericht zorgde voor de verdeling van de trekkers. Wanneer een boer een tractor of werktuig ontving werd deze verrekend met de geldelijke vergoeding die hij uit het Rampenfonds kreeg voor zijn werktuigen die verloren waren gegaan. De waarde van de tractor was de normale handels waarde. Omdat velen alles waren verloren en veel moest worden herbouwd was er weinig vermogen om een aanschaf zoals een tractor te kunnen permitteren. Een Cocshutt 20 koste fl 5350,-- en een 30 koste fl 7000,-- Veelal werd de tractor aanschaf dan ook gedeeld met familie of buren. Dikwijls met twee, drie of vier personen, maar in Klundert werd een Cockshutt 20 door 25 personen gedeeld. De verdeling ging zelfs zo ver dat er soms sprake was van een heel klein deel. Ongetwijfeld zal in het gebruik van de tractor de verdeling de nodige problemen hebben gegeven.

Het volgende verhaal is van A. Zweemer. Iemand uit de plaats Rilland wilde het bedrijf van zijn oom Nieuwenhuijse overnemen en toog naar Goes om een tractor te kopen. Hij zag een exemplaar staan dat hij wel wilde aanschaffen, maar wilde eerst nog overleg met zijn oom. Bij terugkomst op de boerderij waren er drie buren te gast. Zijn oom vertelde dat hij de trekker niet hoefde te kopen want er was een Cockshutt 20 beschikbaar gesteld voor een aantal boeren. Iedere boer diende een deel te betalen. Na aanschaf bleek oom Nieuwenhuijse de enige te zijn die daadwerkelijk op een trekker over wilde gaan. De buren werden uitbetaald. Er was nog de gedachte om de trekker twee jaar in de schuur te zetten en dan te verkopen of in te ruilen en toch de trekker die hij in Goes gezien had te kopen, want zij waren van mening dat die toch wel beter was. Het was namelijk verplicht de verkregen trekker twee jaar in eigendom te houden. Hiervan werd afgezien en de Cocshutt werd in gezet op het bedrijf.
Het betreft hier toewijzingsnummer 685.

Dhr. Lindenbergh uit Yerseke had geen gebrek aan een tractor maar wilde wel graag twee kisten waar de tractoren in waren vervoerd. Deze stonden bij Massee achter. Uit een briefwisseling voor toestemming van het Rode Kruis blijkt dat hij er een zolder van wilde timmeren.

Volgens het eerste verslag van het Rode Kruis in september 1953 over de verdeling van de buitenlandse goederen, blijkt dat van de 250 tractoren er 143 waren uitgeleverd. Hoeveel er in totaal zijn toegewezen is niet bekend. Van 67 model 20 en 14 model 30 is het contract terug gevonden in het archief van het Rode Kruis Nederland. In de Zierikzeesche Nieuwsbode van 1 januari 1954 werd een bericht geplaatst dat diegene die nog in aanmerking wilde komen voor een tractor deze te bezichtigen waren op 14 januari op de Schuithaven. Volgens een brief van het Rode Kruis stopte de officiële uitlevering op 1 maart 1955. Het lijkt er dus op dat de tractoren niet gemakkelijk konden worden gekocht door gedupeerden. De tractoren die geen bestemming vonden werden bij mechanisatie bedrijven geruild voor andere werktuigen en gereedschappen. Of op deze tractoren, die later toch ook in de verkoop kwamen een plaatje kwam is niet bekend. Tot op heden zijn er alleen Cockshutt tractoren met een rode kruis plaatje terug gevonden. Van de MH 22K en de Farmall Cub zijn mij geen modellen bekend die een dergelijk plaatje hebben. Dit doet ons vermoeden dat deze tractoren niet tot de originele Rode Kruis levering behoorden.

Er zijn nog veel onduidelijkheden over de historie van de Rode Kruis tractoren. Herinneringen zijn door de loop der jaren niet altijd in overeenstemming met wat werkelijk is gebeurd. Daarom zijn wij nog op zoek gegevens over de aankomst van de trekkers, de verdeling, de betaling of andere bijzonderheden. Ook zoeken wij nog naar foto's van de Cockshutt's bij aankomst in Rotterdam, Goes of eventuele andere plaatsen.
Om de lijsten zo compleet mogelijk te maken zijn wij op zoek naar de namen en plaatsen en serie nummers van uitgeleverde tractoren. Ook van nog bestaande exemplaren willen wij graag weten waar ze zijn, het serie nummer en de herkomst hiervan.
Als u meer weet over deze geschiedenis of tractoren, dan horen wij dit graag.
Tel: 0118-603017 of 0113-649525. Of mail naar webmaster@trekkermuseum-otmmz.nl